مراحل یادگیری طراحی سایت چیست و چه عناصری باعث موفقیت آن می‌شود؟
ساخت یک وب‌سایت ترکیبی از هنر و علم است. طراحان ایده‌ها را به وب‌سایت‌هایی زیبا و کاربردی تبدیل می‌کنند تا مخاطبان بتوانند اقداماتی که صاحب سایت در نظر دارد انجام دهند، مانند خرید محصول یا ثبت‌نام در یک خدمت. طراحی وب شامل چندین شاخه فرعی مانند تجربه کاربری1UX، رابط کاربری2UI و بهینه‌سازی موتور جستجو3SEO است. یک طراح حرفه‌ای باید با اصول این زمینه‌ها آشنا باشد.
اگر قصد دارید آموزش ایجاد وب سایت کارآمد (یعنی جذاب و کاربرپسند) را در برنامه خود بگنجانید، باید بدانید که طراح وب نیاز به مهارت‌های زیر دارد:
دقت به جزئیات
یک طراح حرفه‌ای کوچک‌ترین جزئیات را در نظر می‌گیرد و هر بخش را با دقت طراحی می‌کند، در حالی که هم‌زمان تصویر کلی سایت را از دست نمی‌دهد.
انعطاف‌پذیری
طراح باید توانایی کار با نرم‌افزارها و تکنیک‌های مختلف را داشته باشد تا بتواند متناسب با نیاز گروه‌های مختلف مخاطب، استراتژی خود را تغییر دهد.
سازمان‌دهی
چینش متن‌ها و تصاویر در صفحات باید به‌گونه‌ای باشد که کاربر به‌طور طبیعی و ساده در سایت حرکت کند. یک طراح حرفه‌ای مسیری طراحی می‌کند که کاربر با کمترین تعداد کلیک به هدف برسد.
نوآوری
بهترین وب‌سایت‌ها هم منحصربه‌فرد هستند (برای جذب مخاطب) و هم از الگوهای رایج ناوبری پیروی می‌کنند تا کاربر به‌راحتی اقدام موردنظر را انجام دهد.
قدرت گرفتن طراحی وب از بخش بک‌اند4Back-End
بک‌اند همان چیزی است که پشت صحنه سایت اجرا می‌شود و نمایش درست وب‌سایت را ممکن می‌سازد. توسعه‌دهندگان بک‌اند افرادی هستند که این بخش را مدیریت و اجرا می‌کنند.
هر وب‌سایت روی یک سرور وب قرار دارد. وقتی کاربر وارد بخشی از یک سایت می‌شود، سرور فایلی شامل HTML و CSS را نمایش می‌دهد که تعیین می‌کند مرورگر محتوا را چطور نشان دهد. توسعه‌دهندگان بک‌اند روی همین فایل‌ها کار می‌کنند تا مطمئن شوند سایت درست بارگذاری شده و برای موتورهای جستجو بهینه است.
توسعه‌دهندگان بک‌اند معمولاً برنامه‌نویس هستند و با زبان‌هایی مثل PHP کار می‌کنند. همچنین ممکن است از فریم‌ورک‌های پایتون مانند Django استفاده کنند، کدهای جاوا بنویسند، پایگاه‌داده‌های SQL را مدیریت کنند یا با زبان‌ها و فریم‌ورک‌های دیگر کار کنند تا سرورها، اپلیکیشن‌ها و پایگاه‌داده‌ها هماهنگ عمل کنند.
همه این بخش‌ها بخشی از همان مسیری است که در مراحل یادگیری طراحی سایت باید در نظر گرفته شوند.
فرانت‌اند5Front-End همان چیزی است که کاربر می‌بیند
اگر بک‌اند بخش سمت سرور است، فرانت‌اند بخش سمت کاربر محسوب می‌شود. اینجا جایی است که HTML و CSS همراه با JavaScript و زبان‌های دیگر کار می‌کنند تا وب‌سایت نمایش داده شود. توسعه فرانت‌اند روی بخش‌هایی تمرکز دارد که کاربر به‌طور مستقیم با آنها تعامل می‌کند. هدف اصلی در این بخش سازمان‌دهی اطلاعات و نمایش آنها به شکلی زیبا، ساده و قابل استفاده است.
طراحی بصری خوب باعث می‌شود وب‌سایت‌ها متمایز و چشمگیر دیده شوند
تصویری از مکعب‌های بنفش همراه با اندازه‌گیری‌های اطراف آنها را تصور کنید.
اگرچه بهترین طراحی‌های وب بدون زحمت به نظر می‌رسند، اما همه آنها بر پایه اصول اصلی طراحی بصری شکل گرفته‌اند. برخی طراحان وب به طور ذاتی دید قوی برای طراحی بصری دارند، اما بیشتر افراد باید قوانین ترکیب‌بندی را یاد بگیرند و تمرین کنند.
با گذشت زمان، متوجه می‌شوید که چگونه عناصری مثل شکل‌ها، فضا، رنگ و هندسه کنار هم قرار می‌گیرند تا یک طراحی وب صورت پذیرد. این بخش هم جزئی مهم از مراحل یادگیری طراحی سایت به شمار می‌رود.
چگونه در ۹ مرحله یک طراح وب شویم؟
امروزه ساخت وب‌سایت بسیار راحت‌تر از گذشته است؛ به لطف دوره‌های آموزشی که نمونه‌های آن در سایت لرن بلاگ مانند دوره آموزش وردپرس رایگان نیز وجود دارد، پیمودن مراحل یادگیری طراحی سایت آسان‌تر شده است. با این حال، برخی اصول اساسی وجود دارند که پایه‌ای محکم برای یادگیری فراهم می‌کنند.
در ادامه ۹ مرحله به صورت منظم معرفی شده‌اند تا بتوانید فرآیند یادگیری خود را سریع‌تر طی کنید. این مراحل همان مراحل یادگیری طراحی سایت هستند.
مورد اول: درک مفاهیم کلیدی طراحی بصری
اولین مرحله از مراحل یادگیری طراحی سایت، درک اصول هنری پایه است که می‌توان از آنها برای جذاب‌تر کردن طرح‌ها استفاده کرد. اگر در گذشته در کلاس هنر شرکت کرده باشید، شاید این مفاهیم برایتان آشنا باشد، هرچند کاربردشان در طراحی وب کمی متفاوت است.
خط
هر حرف، کادر و تقسیم‌بندی در یک صفحه وب از خطوط ساخته شده که ساختار کلی را شکل می‌دهند. هنگام یادگیری طراحی وب، می‌آموزید چگونه از خطوط برای ایجاد نظم و تعادل استفاده کنید. برای مثال، می‌توانید با خطوط مرزی6borders اجزای صفحه را جدا کنید یا با خطوط افقی پاراگراف‌ها را مشخص کنید.
شکل‌ها
سه شکل اصلی در طراحی بصری مربع، دایره و مثلث هستند. مربع‌ها و مستطیل‌ها برای بلوک‌های محتوایی مناسب‌اند، دایره‌ها برای دکمه‌ها و مثلث‌ها برای آیکون‌هایی که پیام‌های مهم یا دکمه‌های فراخوان7CTA را همراهی می‌کنند، بیشتر استفاده می‌شوند. هر شکل نیز تداعی و مفهوم خاصی دارد، مربع‌ها با استحکام، دایره‌ها با هماهنگی و مثلث‌ها با اهمیت و حرکت شناخته می‌شوند.
بافت
بافت بازتابی از دنیای واقعی است و به ما نشان می‌دهد چیزی زبر است یا صاف. در طراحی‌های محبوب وب، بافت‌ها را در پس‌زمینه‌های کاغذمانند یا جلوه‌های رنگی مانند محوشدگی گاوسی8Gaussian Blur می‌بینید. استفاده هوشمندانه از بافت می‌تواند طراحی را جالب‌تر کند و حس واقعی‌تری به آن ببخشد.
رنگ
برای جلوگیری از خستگی چشم، باید تئوری رنگ‌ها در طراحی وب را بیاموزید. آشنایی با چرخه رنگ، رنگ‌های مکمل، تضادها و احساساتی که هر رنگ ایجاد می‌کند، به شما کمک می‌کند سایت را هدفمندتر طراحی کنید. بخش بزرگی از یادگیری طراحی فرانت‌اند، دانستن ترکیب رنگ‌های مناسب است. می‌توانید برای ایده گرفتن، پالت‌های رنگی مختلفی را با ابزارهایی مانند Coolors بسازید.
مورد دوم از مراحل یادگیری طراحی سایت: یادگیری اصول HTML
HTML ساختار نمایش محتوای وب‌سایت، تصاویر، منوها و سایر عناصر را در مرورگر مشخص می‌کند. برای تبدیل شدن به یک طراح وب لازم نیست متخصص HTML باشید، اما آشنایی با آن بسیار مفید است، حتی زمانی که از سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس استفاده می‌کنید، تگ‌های HTML همان دستورالعمل‌هایی هستند که مرورگر برای ساخت سایت به کار می‌برد. این تگ‌ها بر تیترها، پاراگراف‌ها، لینک‌ها و تصاویر کنترل دارند. شناخت تیترهایی مثل H1، H2 و H3 اهمیت زیادی دارد؛ چرا که علاوه بر ایجاد ساختار محتوایی، در رتبه‌بندی جستجوی ارگانیک هم تأثیرگذارند.
مورد سوم از مراحل یادگیری طراحی سایت: یادگیری اصول CSS
CSS وظیفه استایل‌دهی به عناصر HTML را دارد. انتخاب فونت، تنظیم فاصله، مشخص کردن ترازبندی و انتخاب رنگ‌ها همگی با CSS انجام می‌شوند. آشنایی با CSS به شما این امکان را می‌دهد که وب‌سایت‌هایی منحصربه‌فرد بسازید یا قالب‌های موجود را به سلیقه خود تغییر دهید. به کمک ویژگی‌های تعریف‌شده در CSS مانند color می‌توانید به استایل‌دهی المان‌ها بپردازید. بعنوان مثال:
p {
color:red;
}وقتی در ابتدای کد از p استفاده می‌کنید، در حقیقت به تگ <p> در HTML اشاره می‌کنید که برای ایجاد پاراگراف به کار می‌رود. اگر ویژگی color: red را به آن بدهید، تمام متن‌های داخل پاراگراف‌های صفحه به رنگ قرمز نمایش داده می‌شوند. شما می‌توانید هر عنصر HTML را به این شکل استایل‌دهی کنید یا کلاس‌های جداگانه‌ای بسازید و آنها را فقط روی عناصر خاصی اعمال کنید.
.red-text {
color:red;
}با این روش، در فایل CSS خود می‌توانید مشخص کنید که فقط بخش‌های خاصی از متن به رنگ قرمز نمایش داده شوند، مثلا:
<p class="red-text">This is red text</p>در حالی‌که دیگر پاراگراف‌ها بدون تغییر باقی می‌مانند.
مورد چهارم: یادگیری اصول طراحی تجربه کاربری
افراد مبتدی در توسعه وب معمولاً UX و UI را با هم اشتباه می‌گیرند. به طور خلاصه، UX به تجربه کاربر از وب‌سایت اشاره دارد؛ اینکه آیا راحت می‌تواند در سایت حرکت کند، آیا ظاهر سایت برایش جذاب است و در طول مسیر چه حسی دارد. در مقابل، UI روی تعاملات سایت تمرکز دارد و در واقع مکمل اهداف UX است تا سایت برای کاربر قابل استفاده و کاربردی باشد. برای آشنایی بیشتر می‌توانید از مقاله‌های رابط کاربری سایت و طراحی تجربه کاربری دیدن کنید.
برخی اصول اساسی UX که باید در نظر داشته باشید:
- شخصیت‌های کاربری9User personas: طراحی وب یعنی درک کاربران نهایی. شما باید تحقیقات بازار هدف انجام دهید، شخصیت‌های کاربری بسازید و از این داده‌ها برای بهینه‌سازی طراحی بر اساس نیازهای مخاطبان استفاده کنید.
- معماری اطلاعات10Information architecture: اگر ساختار سایت شفاف نباشد، کاربران سردرگم می‌شوند و سایت را ترک می‌کنند. معماری اطلاعات و نقشه‌برداری محتوایی به شما کمک می‌کنند که مسیر کاربر را ساده و قابل فهم طراحی کنید.
- جریان‌های کاربر11User flows: جریان کاربر نشان می‌دهد افراد چگونه در طراحی شما حرکت می‌کنند. اینگونه ابزارها کمک می‌کنند بخش‌های مهم‌تر را در اولویت قرار دهید و دسترسی آسان به آنها را تضمین کنید.
- وایرفریم‌ها12Wireframes: وایرفریم مشخص می‌کند تیترها، متن‌ها، تصاویر، فرم‌ها و دیگر اجزا در کجای صفحه وب قرار می‌گیرند. حتی اگر یک وب‌سایت تک‌صفحه‌ای ساده بسازید، وایرفریم نقشه راه مطمئنی برایتان خواهد بود. این مرحله برای ایجاد تجربه کاربری منسجم و ساختاردهی درست بسیار ضروری است.
- نمونه‌سازی13Prototyping: پروتوتایپ‌ها نسخه‌ای شبیه‌سازی‌شده از طراحی واقعی سایت هستند که شامل تصاویر، محتوای متنی و تعاملات می‌شوند. این نمونه‌ها به گروهی از کاربران داده می‌شوند تا بازخورد واقعی درباره UX ارائه دهند.
از مراحل یادگیری طراحی سایت: طراحی رابط کاربری
UI شامل تمام مکانیزم‌هایی است که امکان تعامل با یک فناوری را فراهم می‌کنند. همان‌طور که دستگیره در یا دکمه کنترل صدای ماشین نوعی رابط کاربری هستند، عناصر رابط کاربری در یک وب‌سایت هم به کاربران اجازه می‌دهند اقدامات مشخصی انجام دهند.
تعامل با وب‌سایت باید الگوهای ساده و تکرارشونده‌ای داشته باشد تا کاربران در اولین برخورد بفهمند چگونه باید از سایت استفاده کنند. دکمه‌ها، منوها و فرم‌ها باید واضح باشند تا کاربر بدون تلاش اضافه بتواند مسیر خود را پیدا کند.
چه با کم کردن تعداد گزینه‌های ناوبری، چه با ساده‌تر کردن فرآیند خرید یا افزودن عناصر تعاملی برای افزایش دسترسی‌پذیری، رعایت اصول UI باعث می‌شود تجربه کاربری روان‌تر و مؤثرتر شود.
مورد ششم: درک اصول پایه چیدمان14Layouts
کاربران معمولاً به الگوهای آشنا واکنش مثبت نشان می‌دهند، زیرا قبلاً بارها آنها را دیده‌اند. به همین دلیل درک این الگوهای رایج کمک می‌کند وب‌سایت‌هایی طراحی کنید که جریان حرکت در آنها طبیعی و راحت باشد.
از میان الگوهای متداول، دو مدل Z-pattern و F-pattern بیشترین کاربرد را دارند. این دو مسیر، نحوه نگاه کاربران به محتوای سایت و ترتیب خواندن بخش‌ها را نشان می‌دهند.
الگوی Z
برای طراحی‌هایی که فضای خالی زیادی دارند، مثل صفحات فرود15Landing Page، الگوی Z روشی کارآمد برای هدایت چشم کاربر در وب‌سایت است. وقتی شروع کنید به دنبال کردن حرکت نگاه خود در طراحی، به‌سرعت متوجه می‌شوید که الگوی Z در کجا به کار رفته است.
الگوی F
طراحی‌هایی که متن زیادی دارند، مثل مجلات آنلاین یا وبلاگ‌ها، معمولاً از الگوی F پیروی می‌کنند. در سمت چپ لیستی از مقالات یا پست‌ها قرار می‌گیرد و اطلاعات اصلی در بخش اصلی صفحه نمایش داده می‌شود. با بهینه‌سازی این الگو می‌توانید اطلاعات ضروری را حتی در یک نگاه در اختیار کاربران بگذارید.
درک طراحی وب واکنش‌گرا
در کنار شناخت الگوهای چیدمان، ضروری است اصول طراحی واکنش‌گرا را هم بدانید. طراحی وب واکنش‌گرا باعث می‌شود وب‌سایت شما در هر دستگاهی (موبایل، تبلت یا دسکتاپ)، ظاهری یکسان و منسجم داشته باشد.
مورد هفتم: یادگیری اصول تایپوگرافی
تایپوگرافی یکی دیگر از مراحل یادگیری طراحی سایت است. این عنصر هم باعث خوانایی محتوا می‌شود و هم می‌تواند احساسات خاصی را منتقل کند. استفاده درست و هنرمندانه از تایپوگرافی جلوه بصری سایت را تقویت می‌کند.
سه دسته اصلی تایپوگرافی عبارت‌اند از:
- فونت‌های Serif: دارای خطوط ریز تزئینی (سریف) در انتهای حروف هستند.
- فونت‌های Sans Serif: این فونت‌ها خطوط تزئینی را ندارند و ساده‌تر هستند.
- فونت‌های Display: اغلب برای تیترها استفاده می‌شوند و می‌توانند بزرگ، پررنگ یا باریک و ظریف باشند. این فونت‌ها برای جلب توجه طراحی شده‌اند.
از مراحل یادگیری طراحی سایت: به‌کارگیری دانش در عمل و ساخت پروژه
شما می‌توانید آموزش‌های ویدیویی ببینید، مقالات بخوانید یا در دوره‌های رایگان طراحی وب شرکت کنید و اطلاعات زیادی کسب کنید، اما بهترین روش برای تبدیل شدن به یک طراح وب حرفه‌ای، شروع به طراحی واقعی است.
یک پروژه ساده مثل وبلاگ می‌تواند نقطه شروع خوبی باشد. ساخت یک وبلاگ علاوه بر تجربه عملی، به شما کمک می‌کند با سیستم‌های مدیریت محتوا آشنا شوید و نحوه تولید محتوای متنی در سایت را هم به نوعی یاد بگیرید. از طرف دیگر، وبلاگ‌ها برای بسیاری از مشتریان که به دنبال بهبود رتبه سایت خود در موتورهای جستجو هستند، کاربردی‌اند. بنابراین، طراحی یک وبلاگ به شما فرصتی می‌دهد روی چیزی تمرین کنید که در آینده زیاد با آن سروکار خواهید داشت.
انتخاب ابزارهای درست از همان ابتدا اهمیت زیادی دارد تا مجبور به تغییر ابزار و یادگیری مجدد نشوید.
مورد نهم: پیدا کردن یک مربی
مربی‌ها ارزشمندند چون قبلاً در جایگاه شما بوده‌اند و مسیر یادگیری را طی کرده‌اند. آنها تجربه و دانش زیادی دارند و می‌توانند منبعی عالی برای گرفتن بازخورد درباره کار شما باشند. همچنین به شما کمک می‌کنند نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید.
می‌توانید از دوستان یا شبکه‌های اجتماعی کمک بگیرید تا مربیانی پیدا کنید که مایل به آموزش هستند. هنگام انتخاب مربی، بهتر است کسی را پیدا کنید که در زمینه مورد علاقه شما تخصص دارد و نوع طراحی مورد پسندتان را انجام می‌دهد.
جمع‌بندی
در اینجا بیان شد که طراحی وب فرآیندی مرحله‌به‌مرحله است و آغاز آن با مفاهیم پایه‌ای مانند HTML و CSS شکل می‌گیرد. همچنین تأکید شد که مراحل یادگیری طراحی سایت صرفاً به کدنویسی محدود نمی‌شود و عواملی چون خلاقیت، شناخت رفتار کاربران و انتخاب ابزارهای مناسب نقشی اساسی دارند. بر اهمیت تمرین مداوم و اجرای پروژه‌های عملی نیز اشاره گردید تا مهارت‌ها عمق و کاربرد بیشتری پیدا کنند. علاوه بر این، توجه به طراحی واکنش‌گرا و اصول تجربه کاربری به‌عنوان ضرورتی مطرح شد تا نتیجه کار علاوه بر زیبایی، از کارایی بالایی نیز برخوردار باشد. در نهایت یادآوری شد که یادگیری تدریجی و پیوسته، مسیر مطمئنی برای تبدیل شدن به یک طراح حرفه‌ای فراهم می‌آورد و امکان ورود به بازار کار یا اجرای پروژه‌های شخصی را مهیا می‌سازد.
